نهان‌شناسی یا علوم خَفیّه

 یکی از دو شاخهٔ علوم در تقسیمات باستانی است.

شاخهٔ دیگر، یعنی علوم جَلیّه، به طب و منطق و هندسه و غیره مربوط است قوانین مشخصی داشت و در کتاب‌ها نوشته و در مکاتب تدریس می‌شد، ولی علوم خفیه ـ که علوم غریبه نیز نامیده می‌شوند ـ به نیروهای مافوق طبیعت می‌پردازد و اسرار آن در نزد عالمانش پنهان می‌ماند.

باور اکثریت دانشمندان امروزی بر این است که توضیحات و ادعاهای نهان‌شناسی با علم امروزین سازگاری ندارد و از راه‌های علمی بر مبنای روش‌های علوم امروزی اثبات‌پذیر نیست زیرا علوم امروزی بیشتر به نوعی ادامه دهندهٔ مسیر پوزیتیویسم (تجربه‌گرائی) صرف جهت رسیدن به حقایق هستند و با توجه به نسبی و ناقص بودن علوم امروزی نمی‌توان دلیل محکمی بر وجود یا عدم وجود چیزی که در این دایره (تجربه‌گرائی) نمی‌گنجد آورد.

شاخه‌های نهان‌شناسی :

• کیمیا: کوشش در دگرش (تبدیل) کانی‌ها و فلزات، علم اکسیر.
• لیمیا: تبدیل قوای فاعل به مفعول یا بالعکس، علم طلسمات.
• هیمیا: احوال ستارگان و حیوانات مرتبط با آنها، علم تسخیرات.
• سیمیا: راز و رمز اعداد دیدن و تصرف موجودات تخیلی، علم خیالات.
• ریمیا: تردستی یا علم شعبدات.

پنج حرف اول نام این شاخه‌ها که «خمسهٔ مُحتجبه» نامیده می‌شدند، عبارت «کُلَه سِر» را می‌سازد که به معنی مجموعهٔ اسرار است.

Dr nazari

دانشمندان و علوم خفیه

از قدیمی‌ترین نام‌هایی که با علوم خفیه پیوند خورده، نام بلیناس حکیم است، که در منابع بسیاری از جمله کتاب الفهرست (تألیف در ۳۷۷ هجری) ^[۲] و تاریخ الحکماء^[۳] به عنوان بنیان‌گذار علوم غریبه یاد شده است. در میان دانشمندان ایرانی نیز ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و شیخ بهائی در مورد علوم غریبه آثاری دارند. ابن سینا رسالهٔ کنوزالمعزمین را دراین مورد نوشت و قسمت‌هایی از کشکول شیخ بهایی به علوم غریبه و خواص اسماء حسنی اختصاص دارد.

منبع

http://erfanmeta.persianblog.ir/1390/2/17/

مصطفی نظری ساکن شهر راز ، شیراز. دارای گواهینامه تربیت مربی متافیزیک از Universal Academy of Sport and Art انگلستان - دبی